Önce Küba’dan bahsedelim isterseniz:

Küba Karayib denizinde küçük bir takımadadır. Kaliteli tütünüyle, insanın kanını kaynatan müziğiyle ama hepsinden önemlisi, günümüzün en büyük siyasi, ekonomik ve askeri gücünün kendisine hükmetme niyetlerine 40 yıldır inatla karşı koyuşuyla ünlüdür.Yıllardır bu gücünün ablukası karşısında ayakta durmaya çalışan Küba’da Atatürk heykelinin bulunduğunu biliyor muydunuz? Peki Birleşmiş Milletler Genel Konseyinde Küba’ya karşı uygulanan ambargo 167 ülke tarafından kınandığını. Sadece 3 ülke (ABD, İsrail, Marshall Adaları) ambargonun devamı yönünde oy kullanmışlardır. “ABD bu utancı yıllardır yaşıyor.” Küba’ya biraz sonra değineceğiz ve rakamlar özellikle o zaman gerekecek. Şimdi Sayın Bakan’ dan bahsedelim biraz...

Küba Dışişleri Bakanı Sayın Felipe Perez Roque’den önce kürsüye çıkan DSP Milletvekilimiz sayın Rıdvan Budak Küba’ya yaptıkları geziden ve izlenimlerinden bahsetti ve kimi zaman esprileriyle bizleri güldürdü!!! Sayın Felipe Perez Roque kürsüye gelince ise resmen şok oldum. Bir ülkenin Dışişleri Bakanı gelecekti kürsüye ve ben epey fazla şeyler bekliyordum demek ki karşıma 35 yaşında gencecik biri çıkınca epey  sarsıldım. Eh bizim ülkemizde politikayı yıllardır aynı kişiler yapıyor nede olsa. Gençlere imkan pek tanınmaz... Neyse Sayın Felipe Perez Roque ülkesinden ve ABD ablukasından bahsetti uzun uzun. Bu Kübalılar nede çok konuşuyorlarmış. Eminim 8-9 saat rahatlıkla konuşacaktı ama Türkiye’deki temasları nedeniyle kendisinin yorgunluğu ve Küba dostlarını fazla sıkmak istememesi bizi kurtardı. Beni mutlu eden ve bu yazıyı yazmaya teşvik eden ise Sayın Felipe Perez Roque’nin diplomatik temaslarının dışında bizlerle buluşmasıydı. Salonda ezici bir çoğunluğu gençler oluşturuyordu ve bende o salonda yer aldım. Dinledim, hem de hayretle dinledim. Hiç bir şey bilmediğimi anladım dinlerken... Önce biraz rakamlardan bahsedelim isterseniz:

Spor alanında büyük gelişme gösteren Küba sporcuları Sidney’ de 11 Altın, 11 Gümüş ve 7 Bronz madalya ile 9. olmuşlardır.        

Tıp alanında müthiş ilerleme kaydedilmiş olan Küba’da 65.000 doktor vardır ve sağlık hizmetleri tamamen parasızdır. 175 kişiye bir doktor düşmektedir. Devrimden önce Küba’nın doktor sayısı 6000’di. Kübalı 2000 doktor Latin Amerika ve Afrika ülkelerinde hiçbir ücret talep etmeden görev yapmaktadırlar. Guatamala’ da 200 Kübalı doktor görev yapmaktadır ve hiç doktor görmemiş olan dağlık kesimlerde çalışmaktadırlar. Küba’ lı Doktorlar gelmeden önce 0/00 25 olan bebek ölüm oranı, şimdilerde 0/00 14’lere inmiştir.

ABD’de Washington’da bebek ölüm oranı 0/00 7’dir. Ancak bu rakam beyaz nüfus için geçerlidir. Zenci ve Latin Amerika kökenlilerde bu rakam 0/00 14’lere varmaktadır.Küba’da ise bebek ölüm oranı ülkenin tüm her yerinde 0/00 8’dir. Bu rakam başkentte de dağ köylerinde de eşittir. Küba Dışişleri Bakanı Sayın Felipe Perez Roque bundan gururla bahsetmektedir.

Yine aynı şekilde okuma yazma oranın % 100’lere yakın olduğu ve eğitim seviyesinin 9 yıllık eğitim düzeyinde olduğu bu küçük ülkede eğitim-öğretim hizmetleri de tamamen parasızdır.Ablukanın tüm ağır koşullarına rağmen Kübalılar herkese eşit ve parasız sağlık ve herkese eşit ve parasız eğitimden ödün vermemişlerdir.

Küba-Türkiye ilişkileri son yıllarda gelişme göstermektedir. Türk tersanelerinde yapılacak gemiler Küba filosuna katılacak ve Küba filosunun     gençleşmesini sağlayacaktır (ABD engeli ile karşılaşmazsa). Türk-Küba ortak puro fabrikası açılmak üzeredir. Spor alanında ve sağlık alanında Küba tarafının ciddi teklifleri vardır. İyi oldukları spor dallarında (Voleybol, Boks vs...) Türkiye’de sporcu ve antrenörleri olup daha fazla katkı sunmaya ve Türk gençlerini eğitmeye talip olduklarını belirtmektedirler. Aynı şekilde bizden de iyi olduğumuz dallarda katkı beklemektedirler. Tıp alanında ileri olmalarına karşılık ilaç sıkıntısı çekmektedirler ve Üçüncü Dünya Ülkelerine Kübalı Doktorlar ve Türk İlaçları ile birlikte ortak sağlık yardımı götürmeyi hedeflediklerini belirtmişlerdir. “Küba’nın 2000 Doktoru Üçüncü Dünya Ülkelerinde gönüllü olarak görev yapmaktadır ve Küba’nın bir o kadar daha doktor gönderecek gücü vardır ve bu doktorlarımız Türkiye’nin ilaçlarını kullanacaktır.”

Birazda Türk tersanelerinde yapılacak olan gemilerin öneminden bahsedelim isterseniz. 90’lı yıllarda Doğu Blokunun çökmesi, ticaretinin % 85’ini burasıyla yapan Küba için sıkıntılı yıllarında başlangıcı olmuştur. Ülke bir anda petrol sıkıntısı ile baş başa kalmıştır. Bu da yetmezmiş gibi bu gergin yıllarda ABD ulusal kongresinden geçen Toriçelli yasası (barometre ile ilgisi yok) sıkıntıları iyice katlamıştır. Toricelli yasasının onaylanmasıyla, Küba ile ticaret yapan üçüncü dünya ülkeleriyle Amarikan anonim şirketlerinin ilişkilerini kesilmiş ve abluka kararı daha da sertleştirilmiştir. Bu karar, Küba'ya ekonomik yardım sağlayan ülkeleri, adaya mal götürüp getiren gemilerin bağlı oldukları milletleri de kapsıyordu. Çünkü bu yasa ile Küba Limanlarına uğrayan bir gemi 6 ay müddetle ABD limanlarına uğrayamayacaktı. Yeni ticaret ilişkilerine giren ve ihtiyaçlarını hemen yanındaki ülkelerden karşılayamayan Küba, şimdide mallarını taşıtacak gemi bulmakta zorlanıyordu. Çünkü şirketler ya Küba’ya gitmiyor yada çok fazla fiyat istiyordu. Küba’nın ticaret filosu ise yaşlı ve bu kapasiteyi karşılamaktan yoksundu.

Amerika Birleşik Devletleri'nin Küba'ya uyguladığı ekonomik ambargonun en tehlikeli ve en etkili hareketi, yabancı yatırımcıları kanundışı önlemlerle gözdağı vererek bu ülkeden çekilmeye zorlayan, 1996'da çıkartılan Helms-Burton yasasıdır.

Belki yazılacaklar sayfaları doldurur. 40 yıl önce gerçekleşmiş ve tarihe Che gibi bir efsaneyi armağan etmiş bir devrimi, tıpkı bizim kurtuluş savaşımız gibi bir bağımsızlık mücadelesini kısaca anlatmaya çalıştım. Daha doğrusu Küba Dışişleri Bakanı Sayın Felipe Perez Roque’nin aracısıyım ben. O anlattı ben yazdım. Dışarı çıktığımda hava hala soğuktu. Ama bu sefer aldırmadığım soğuğa. Hiç üşümedim. Eve gitmekte acelede etmedim. IMF ve Dünya Bankası olmadan yaşayan Küba’yı düşündüm. Yeni açıklanacak paketleri olmayan bir ülke hayal ettim ve Türkiyemin İnsanlarını düşündüm. Parasız eğitim istediği için dövülen, hapishaneye giden gençlerimizi düşündüm. Hastane kapılarında ölenleri, parası olmadığı için elinin dikişleri sökülen insanlarımızı... Belki aç, ama gururlu ve daima dik yürüyen insanlarımızı düşündüm. Bunlar ne kadar uzakmış bize dedim kendi kendime... bunlar tam bir ütopya bizim için... Küba’yı da kıskanmadım değil hani...

Tarkan ETGİNOĞLU
İSTANBUL ŞUBE BASIN SEKRETERİ